Theo các tài liệu lịch sử, Hoa thương hội quán xưa nằm ở ấp Phú Mỹ, thuộc giáp Đông Phố của trấn lỵ Thanh Hoa (trấn lỵ được thành lập vào năm Gia Long thứ 3 - 1804).
Đây là công trình do cộng đồng người Hoa xây dựng vào khoảng đầu thế kỷ 19, là nơi sinh hoạt văn hóa, làm ăn.
Công trình được làm bằng gỗ lim, gạch, ngói, đá xanh gồm các hạng mục: tam quan, tiền sảnh, tháp nghinh phong, trung đường và hậu cung.
Sau hàng trăm năm sử dụng, đến năm 1960, người Hoa bàn giao Hoa thương hội quán cho Mặt trận Tổ quốc tỉnh Thanh Hóa quản lý. Công trình được sử dụng làm thư viện, sau này giao cho Nhà xuất bản Thanh Hóa quản lý, sử dụng một phần (nhà xuất bản Thanh Hóa mới chuyển sang vị trí mới hơn 1 năm nay).
Năm 2010, Hoa thương hội quán được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.
Đến nay, công trình này là số nhà 248, phố Trần Phú, phường Ba Đình, TP Thanh Hóa.
Theo bản đồ khoanh vùng bảo vệ di tích, diện tích đất di tích là 426,6m2; phía Đông giáp đường Trần Phú, phía Tây giáp đường đi, phía Nam giáp ngõ đi chung giữa Hội quán và Nhà xuất bản (cửa Pháp Vũ), phía Bắc giáp ngõ Hội quán.
Công trình một thời gian dài không được trùng tu, sửa chữa nên đã xuống cấp nghiêm trọng và đang trở thành “phế tích”.
Theo ghi nhận của PV, trung đường và hậu cung đã bị sập gần như hoàn toàn. Phía trước của tiền đường đã được các hộ dân thuê lại làm ki ốt bán hàng…
Cuối năm 2022, Sở VHTTDL Thanh Hóa đã có văn bản đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh thống nhất phương án bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích Hoa thương hội quán bằng ngân sách tỉnh và các nguồn huy động hợp pháp khác, tuy nhiên đến nay vẫn chưa có động thái gì.
.svg){kind=icon}
